Sinds ik bijna twee jaar in Oostenrijk woon, heb ik inmiddels aardig wat geleerd over hoe de dingen hier gaan en vooral: wat je beter wél of juist níet kunt doen. Oostenrijkers zijn vriendelijk, behulpzaam en trots op hun land, maar er zijn een paar ongeschreven regels die je beter niet kunt breken.

Hier lees je de belangrijkste do’s en don’ts in Oostenrijk in één overzicht. Over eten, gedrag en simpele berg-etiquettes. Zo ga je goed voorbereid op vakantie naar Oostenrijk.

Do: Probeer lokale gerechten

Ja, die Wiener Schnitzel is heerlijk (zeker met aardappelsalade), maar Oostenrijk heeft zóveel meer lekkers te bieden. Probeer bijvoorbeeld eens een bord dampende Käsespätzle, of een portie Tiroler Gröstl na een dag skiën. En als toetje? Kaiserschmarrn, natuurlijk. Mag ook als hoofdgerecht hoor, ik weet hoe groot zo’n bord soms kan zijn.

Het leuke aan Oostenrijk is dat elk dal z’n eigen specialiteit heeft, van wildstoof tot bergkaas, dus kijk vooral wat er lokaal op de kaart staat. En geloof me: met een glaasje schnaps erbij smaakt alles nog beter.

Don’t: Verwacht niet dat alles 24/7 open is

Oostenrijkers hebben een heerlijk ouderwets idee van vrije tijd. Op zondag is bijna alles dicht. Ja, óók de supermarkt. Even snel een broodje halen? Vergeet het maar. Misschien heb je bij het tankstation geluk. Het hoort bij de rust die hier nog gekoesterd wordt. Plan dus slim: doe je boodschappen op zaterdag, en geniet op zondag van een wandeling of een stukje taart in een Konditorei. Dat mag gelukkig wél.

Do: Neem contant geld mee

We leven in 2025, maar sommige berghutten lijken dat niet helemaal door te hebben.

Veel kleine pensions, gasthuizen of Almen accepteren alleen contant geld. Vooral op hoogte is pinnen vaak geen optie. Neem dus altijd wat euro’s mee, dat scheelt ongemakkelijke situaties bij de kassa als je net een bord Gröstl op hebt. En vergeet niet: fooien geef je hier meestal ook contant. Een paar euro extra wordt écht gewaardeerd.

Don’t: Ga niet zomaar wandelen buiten de paden

De Alpen zijn prachtig, maar ook kwetsbaar. Veel gebieden zijn beschermd natuurgebied, en sommige weides zijn privéterrein. Bovendien: als er een koe staat met kalfje, blijf uit de buurt. Dat klinkt logisch, maar ik heb toeristen echt bizarre dingen zien doen.

Blijf dus op de aangegeven wandelpaden, respecteer hekken en poorten, en laat de natuur achter zoals je ’m gevonden hebt.

🐄 Omgaan met weidedieren: De 10 regels voor weidedieren

Do: Laat de natuur schoon achter

Oostenrijkers zijn ongelooflijk trots op hun schone natuur, en terecht. Het is hier echt opvallend hoe netjes de wandelpaden, dorpen en meren zijn. Gooi je afval niet zomaar ergens neer (ook geen bananenschil “want dat vergaat wel”).

Wil je weten hoe lang het écht duurt voor afval verdwijnt? Lees dan mijn artikel zo lang duurt het voordat afval in de natuur verteerd is. Spoiler: het duurt langer dan je denkt.

Don’t: Verwar Oostenrijk niet met Duitsland

Ja, men spreekt Duits. Maar verder houdt de vergelijking wel op. Oostenrijkers zijn trots op hun eigen tradities, cultuur en keuken, en vinden het meestal niet zo leuk als je ze met hun noorderburen (de Piefkes) vergelijkt. Dus noem iemand uit Tirol geen Duitser, hoe onschuldig het ook bedoeld is. Kleine tip: zeg liever “Servus!” dan “Hallo!”, dat breekt meteen het ijs.

Do: Zeg elkaar gedag

In Oostenrijk groet je elkaar. Altijd. Of je nou in de berglift zit, door het dorp wandelt of iemand passeert op het wandelpad, een vriendelijk “Servus”, “Griaß di” of “Griaß enk” hoort erbij. In het begin voelde het een beetje vreemd om iedereen te groeten, zeker als je ook maar half verstaat wat ze zeggen. Maar inmiddels vind ik het juist gezellig. Het hoort bij de bergcultuur: respect en vriendelijkheid.

Don’t: Rijd niet met zomerbanden in de winter

Tussen 1 november en 15 april geldt in Oostenrijk winterbandenplicht. Dat is niet zomaar een regel, maar pure noodzaak. De wegen kunnen spekglad zijn, zelfs in het dal. Overdag mag het misschien weer warm zijn, maar ’s avonds en ’s nachts koelt het echt flink af. En geloof me: de politie controleert streng. Word je betrapt met zomerbanden, dan kun je rekenen op een fikse boete én je mag niet verder rijden. Zorg dus dat je banden in orde zijn, dat scheelt stress (en geld).

Do: Respecteer rust en stilte

Oostenrijkers houden van rust. In kleine dorpen of Gasthäuser is het bijvoorbeeld niet gebruikelijk om luid te praten of je muziek hard aan te zetten. Zelfs in appartementencomplexen zijn de Ruhezeiten heilig. Een beetje respect voor de stilte doet wonderen en eerlijk is eerlijk, die stilte is ook heerlijk na een dag in de bergen.

Don’t: Zeg geen ‘Proost’ te vroeg

Oostenrijkers nemen toosten serieus. Als je het glas te vroeg heft, word je daar subtiel op gewezen. Wacht tot iedereen een glas heeft, maak oogcontact (ja, echt bij iedereen aan tafel!) en zeg dan “Prost!” of “Zum Wohl!”. En o ja, vergeet niet: wie niet aankijkt bij het proosten, krijgt zeven jaar slechte seks. Ik verzin dit niet, dat zeggen ze hier écht.

Do: Doe je schoenen uit in huis of pension

Als je ergens logeert, kijk even bij de deur. Zie je daar een rij schoenen staan? Dan is het de bedoeling dat jij de jouwe ook uittrekt. In veel Oostenrijkse huizen, pensions of appartementen is dat de gewoonte. Niet alleen uit hygiëne, maar ook uit respect. Vaak liggen er pantoffels klaar of is er vloerverwarming, dus koude voeten hoef je niet te vrezen.

Don’t: Ga niet zomaar wildkamperen

Het klinkt misschien romantisch, met je tentje tussen de bergen, maar in Oostenrijk is wildkamperen bijna overal verboden. Niet alleen om de natuur te beschermen, maar ook omdat veel grond privébezit is. Wil je toch kamperen in de bergen? Kies dan voor een officiële camping of berghut.

🏕️ Op zoek naar een camping in Oostenrijk? Bekijk het aanbod van JetCamp

Do: Ga naar een Almfest of dorpsfeest

Er is weinig dat Oostenrijk zo goed samenvat als een Almfest: muziek, lederhosen, bier, schnaps en een hoop gezelligheid. In de zomer vind je in bijna elk dorp wel een feest, vaak met een fanfare en lokale gerechten. Kijk desnoods op de website van de lokale VVV voor het programma. Ga er zeker eens heen, het is de perfecte manier om de Oostenrijkse cultuur van dichtbij te beleven.

Don’t: Ga niet zonder vignet de snelweg op

Een klassieker, maar hij mag niet ontbreken. In Oostenrijk heb je een vignet nodig om op de snelweg te rijden. Je kunt er eentje kopen bij de grens, tankstations of online. Een weekvignet kost maar een paar euro, maar de boete zonder vignet is een stuk pijnlijker. En geloof me: de politie controleert écht.

🚘 Meer weten over autorijden in Oostenrijk? Met de auto door Oostenrijk: essentiële informatie en handige tips

Do: Plan je bergtochten goed

Het weer in de Alpen kan in een paar minuten omslaan van zon naar sneeuwstorm. Zorg dus altijd dat je goed voorbereid op pad gaat: neem water, snacks, een regenjack en warme kleding mee. En check vooraf het weerbericht. Beter te veel mee dan te weinig.

🏔️ Bereid je goed voor: 5x Gevaren in de bergen en hoe je je erop voorbereidt

Tot slot: respect, plezier en de Oostenrijkse manier van leven

Sinds ik hier woon, merk ik hoe sterk de Oostenrijkse manier van leven draait om respect: voor elkaar, voor de natuur, en voor het moment. Met deze do’s en don’ts in Oostenrijk in je achterhoofd zul je merken dat je vakantie hier net dat beetje specialer wordt. En wie weet, misschien laat Oostenrijk jou net zo niet meer los als het bij mij deed.

Meer lezen over Oostenrijk, mijn ervaringen of gewoon op zoek naar leuke tips? Wellicht zijn deze artikelen dan ook interessant voor je:

• Afkoelen in Tirol: de fijnste plekken voor verkoeling tijdens hete zomerdagen
• Mijn favoriete plekken in Oostenrijk: van bloesem tot bergen
• 10x de leukste activiteiten in West-Tirol
• Verschillen tussen Nederland en Oostenrijk
• 10 interessante weetjes over de Brennerpas die je moet weten