Dat de bergen prachtig zijn om naar te kijken en doorheen te wandelen (of fietsen), dat weten we allemaal. Helaas brengen ze ook de nodige gevaren met zich mee.

Gister zijn er bijvoorbeeld hier in Zams, Oostenrijk (waar ik woon) twee modderstromen naar beneden gekomen. Gelukkig zijn er geen gewonden gevallen, maar het zette me wel aan het denken: in de winter zijn we ons allemaal bewust van de gevaren van lawines, maar ook buiten het winterseizoen kunnen de bergen de nodige gevaren met zich meebrengen.

Daarom besloot ik dit artikel te schrijven, om de verschillende gevaren in de bergen onder de loep te nemen en ook hoe je je erop voor kunt bereiden. Lees je mee?

1. Lawines

Wat zijn lawines?

Een van de bekendste gevaren in de bergen zijn natuurlijk lawines. Maar wat is een lawine nou eigenlijk? Lawines zijn snel naar beneden schuivende sneeuwmassa’s die vaak in bergachtige gebieden voorkomen. Ze worden meestal veroorzaakt door een combinatie van factoren zoals sneeuwval, wind, temperatuurveranderingen en menselijke activiteit.

Hoe bereid je je voor op lawines?

• Check de lawineberichten: Informeer jezelf altijd over de huidige lawinewaarschuwingen en -voorspellingen voordat je op pad gaat. De meeste skigebieden tonen het huidige lawinegevaar op de borden beneden bij de lift.
• Draag de juiste uitrusting: Ga je buiten de piste skiën? Zorg dan dat je een lawinepieper, sonde en schep (niet van plastic!) bij je hebt. Optioneel kun je nog een speciale lawine-airbag meenemen en vergeet natuurlijk je eerste hulpset niet.
• Volg een cursus: Wist je dat je speciale lawinecursussen kunt volgen? Die zijn echt reuze interessant. Bij een lawinecursus leer je alles over verschillende soorten lawines, hoe je sneeuwprofielen op kunt maken, hoe je veilig over lawinegevoelig terrein kunt navigeren, etc.

🎿 Lees ook: 5 Dingen die je écht niet moet vergeten op wintersport

2. Modderstromen

Wat zijn modderstromen?

Modderstromen, lokaal in Oostenrijk ook ‘Muren’ genoemd, ontstaan wanneer grote hoeveelheden regen of smeltwater verzadigde grond en puin losmaken, waardoor deze snel de berg afstorten. Dit kan leiden tot verwoestende schade aan wegen, huizen en natuur.

Hoe bereid je je voor op modderstromen?

• Wees bewust van het weer: Controleer de weersvoorspellingen en vermijd gebieden die recentelijk veel regen hebben gehad, of waar het juist hard gaat regenen.
• Ken de risicozones: Blijf weg van steile hellingen en gebieden met losse grond, vooral tijdens en na zware regenval. Hoe steiler de helling, hoe meer gevaar.
• Blijf geïnformeerd: Lokale nieuwsberichten en weerwaarschuwingen kunnen je op de hoogte houden van mogelijke risico’s. Het weer in de bergen is het meest accuraat via Bergfex. Verder zijn wij hier meestal het snelst geïnformeerd door het Instagram-account van de gemeente Zams.

3. Hoogteziekte

Wat is hoogteziekte?

Nog een van die gevaren in de bergen, waar je misschien niet zo snel aan denkt: hoogteziekte! Hoogteziekte treedt op wanneer je lichaam zich niet snel genoeg kan aanpassen aan de lagere zuurstofniveaus op grote hoogten. Symptomen variëren van hoofdpijn en misselijkheid tot ernstige ademhalingsproblemen. Toen wij in maart 2023 in Breuil-Cervinia op 2.500m hoogte sliepen (en nog hoger skieden), had ik hier wel kort een beetje last van.

Hoe bereid je je voor op hoogteziekte?

• Acclimatiseer geleidelijk: Neem de tijd om je aan te passen aan de hoogte door langzaam te stijgen.
• Hydrateer goed: Drink veel water om uitdroging te voorkomen, wat de symptomen van hoogteziekte kan verergeren.
• Luister naar je lichaam: Als je symptomen van hoogteziekte ervaart, daal dan af naar een lagere hoogte en zoek medische hulp als de symptomen aanhouden.

4. Onvoorspelbaar weer

Wat zijn de risico’s van onvoorspelbaar weer?

“Niets is zo onvoorspelbaar als het weer in de bergen”, zeg ik wel vaker. En het is niet per se dat het zo slecht te voorspellen is, het is vooral de snelheid waarmee het weer omslaat. Bergweer kan snel omslaan, met plotselinge stormen, zware regen, sneeuwval en temperatuurveranderingen die gevaren in de bergen kunnen creëren.

Hoe bereid je je voor op onvoorspelbaar weer?

• Kleed je in lagen: Gebruik het laagjessysteem om je aan te passen aan wisselende temperaturen. Of zorg ervoor dat je extra kleding bij je hebt, als het erg warm is wanneer je weggaat.
• Check het weerbericht: Controleer altijd de weersvoorspellingen voordat je op pad gaat en pas je plannen indien nodig aan. Als je weet dat er regen op komst is, maar je wilt tóch gaan wandelen, kies dan niet dat steile bergpad. Blijf veilig op de doorgaande wegen.
• Neem de juiste spullen mee: Zorg voor een goede regenjas, warme kleding, en nooduitrusting zoals een EHBO-kit en een overlevingsdeken.

5. Valgevaar

Wat zijn de risico’s van valgevaar?

Vallen kan natuurlijk altijd en overal, maar het terrein in de bergen is vaak oneffen en rotsachtig. Dit zorgt voor een vergroot risico op vallen, vooral op smalle paden of bij het beklimmen van steile hellingen.

Hoe bereid je je voor op valgevaar?

• Gebruik de juiste uitrusting: Goede bergschoenen met stevige grip zijn essentieel. Maak gebruik van extra hulpmiddelen, zoals wandelstokken. Bij klimmen zijn helmen en klimuitrusting noodzakelijk.
• Blijf op de paden: Volg gemarkeerde routes en vermijd onstabiele randen en losse rotsen. De gemarkeerde paden zijn altijd voorzien van een niveau, zorg ervoor dat je niet een te zwaar niveau kiest als je dat niet aankunt.
• Let op je omgeving: Wees je bewust van het terrein en pas je tempo aan om ongelukken te voorkomen. Kijk goed waar je je voeten neerzet.

🎒 Op zoek naar de juiste uitrusting? Op Nomad.nl vind je een groot assortiment aan allerlei handige producten die je kunt gebruiken tijdens je actieve outdoor vakantie!

Conclusie: gevaren in de bergen

De bergen zijn fantastisch: ze bieden avonturen en prachtige uitzichten. Maar het is belangrijk om de gevaren in de bergen niet te onderschatten! Een goede voorbereiding en je bewustzijn van alles om je heen, kunnen het verschil maken tussen een veilige, plezierige reis en een potentieel gevaarlijke situatie.

Zorg ervoor dat je altijd goed geïnformeerd op pad gaat, de juiste uitrusting meeneemt en op de hoogte bent van de lokale omstandigheden. En het weer natuurlijk. Veilig reizen begint bij een goede voorbereiding!

🏔️ Lees ook: Wandelen in de bergen: wat moet je meenemen?